Skip to content 
KALENDARIUM
Narodziny
- 9 kwietnia 1906 r. - urodzona w Rzeszowie, pod zaborem austriackim, córka Adama i Natalii Amalii z domu Bromnik.
Edukacja
- 1912/1914 r. - uczęszczała do szkoły powszechnej w Kętach Śląskich.
- 1914 r. - rozpoczęcie nauki w szkole u Sióstr Klarysek przy kościele św. Andrzeja w Krakowie.
- 1917/18 r. - nauka w I Prywatnym Gimnazjum Żeńskim na ul. Wolskiej.
- 1920/1921 r. - nauka w Państwowym Gimnazjum Żeńskim (do kl. 4). Uczy się gry na skrzypcach (po operacjach gruczołów limfatycznych na szyi będzie musiała zrezygnować z planów na zawodowe uprawianie muzyki).
- 1920 r. - zostaje zaprzysiężona w Sodalicji Mariańskiej.
- Maj 1921 r. - rodzina przenosi się na stałe do Poznania (ul. Ogrodowa 9).
- 1921 r. - Natalia jest uczennicą Gimnazjum SS. Urszulanek, gdzie zdaje maturę w 1926 r.
- 1926 r. - rodzina przeprowadza się do domu przy ul. Śniadeckich.
- 1926/1931 r. - studia polonistyczne na Uniwersytecie Poznańskim (przedmioty polonistyczne łączone z filozofią, estetyką, psychologią i muzykologią); działalność w Kole Polonistów (wiceprezesura, referat o polskich świętych, sekcja twórczości własnej–debiut poetycki).
- Przyjaźń z kolegą ze studiów Jankiem przeradza się w miłość.
- Wiosna 1927 r. - umiera starsza siostra Marylka, a u Natalii i sióstr ponownie daje o sobie znać gruźlica.
- 1928/1929 r. - urlop zdrowotny i pobyt w Rabce–na swoje utrzymanie zarabia, nauczając przyrody i geografii w Gimnazjum SS. Nazaretanek.
- 1932 r. - obrona pracy magisterskiej „Mickiewicz a muzyka”. Ocena bardzo dobra, fragment pracy prof. R. Pollak kieruje do druku w „Ruchu Literackim”.
- Styczeń 1934 r. - zerwanie burzliwego narzeczeństwa.
Praca nauczycielska, społeczna i literacka
- 1933/1937 r. - na posadzie w Prywatnej Szkole Powszechnej Koedukacyjnej pod wezwaniem św. Kazimierza przy ul. Śniadeckich.
- 1936 r. - z wynikiem bardzo dobrym zdaje egzamin państwowy na nauczyciela języka polskiego w szkołach średnich, awansuje.
- 1935/1939 r. - nauczycielka w Gimnazjum Prywatnym SS. Urszulanek w Poznaniu przy Wałach Leszczyńskiego 13.
- 1937/1939 r. - wyjazdy do Pniew na trzydniowe rekolekcje zamknięte organizowane przez bł. Matkę Urszulę Ledóchowską; prelekcje w organizacjach katolickich; kurs narciarski dla nauczycieli; podróż do Norwegii, członek Towarzystwa Nauczycieli Szkół Średnich i Wyższych.
- 1938 r. - plany doktoratu o Karolu Hubercie Rostworowskim.
- 7/21 kwietnia 1938 r. - wyjazd do Rzymu na kanonizację św. Andrzeja Boboli; zwiedzanie Włoch.
- 18 czerwiec 1939 r. - wyjazd z uczennicami do Krakowa na przekazanie wojsku i poświęcenie przez kard. Sapiehę ufundowanego ze składek urszulańskich samolotu sanitarnego „św. Urszula”.
- 1939 r. - wakacje w Krynicy Górskiej i nad morzem okolice Hel. Wiersz „Madonna Swarzewska” w redakcji „Tęczy”.
Wojna i tułaczka
- Od 7 września 1939 r. - między godz. 10.00 a 13.00 działa prowizoryczna „podwórkowa szkoła” Naty dla dzieci sąsiedzkich.
- 10 listopada 1939 r. - wysiedlenie całej rodziny z mieszkania do obozu przejściowego na ul. Głównej; tu w barakach na słomie trzy tygodnie kwarantanny do 30 XI: „Pozostawić wszystko i iść z Tobą na Kalwarię”.
- 4 grudnia 1939 r. - całą 9-osobową rodziną wywiezieni w bydlęcych wagonach do Ostrowca Świętokrzyskiego. Tu i w Częstocicach bez środków na przeżycie.
- Od 1 lutego 1940 r. - Natalia w Krakowie; praca w czytelni beletrystyczno-naukowej Starzewskich do 1 maja. Sprowadzenie rodziny. Natalia mieszka u Marii Woyczyńskiej (środowisko Odrodzenia) – ul. Sienkiewicza. Praca nauczycielska (poprzez Ośrodek Tajnego Nauczania nr 1 – Urszulanki U. Rz., Starowiślna 9). Comiesięczne spotkania sodalicyjne.
- Sierpień do 11 października 1940 r. - pierwsza „wyjazdowa” posada nauczycielska w aptece pp. Frasiów w Mszanie Dolnej.
- 8 marca do 9 kwietnia 1941 r. - Witowice pod Sączem nad Dunajcem we dworze u hr. Brezy – uczy córkę i wychowanicę; w kuchni czytuje służbie literaturę polską.
- Na Wielkanoc 1941 r. - Niemcy wyrzucają mieszkańców z ul. Sienkiewicza do pożydowskich kamieniczek na ul. Zwierzynieckiej.
- Od 8 maja do 24 czerwca 1941 r. - Kalina Wielka koło Miechowa – uczy córki właścicieli dworu – Dąmbskich.
- Od września 1941 r. - w tajnym nauczaniu „ok. 7 godzin dziennie pracy zawodowej” w Krakowie.
- 21 stycznia 1942 r. - pierwsza z cotygodniowych śród literackich – trzydziestu w tym roku! Najczęściej prelegentką jest Natalia.
- Jesień 1942 r. - po 8 godzin kompletów dzienne. Podejmuje także objazdy: „kolejno odwiedzę wszystkie moje byłe uczennice zamieszkałe na terenie Gub[erni]. Chcę […] rozbudzić w nich zamiłowanie do wiedzy, dopomóc […], by ich wojna nie wyjałowiła z poczucia piękna i dobra”.
- Styczeń 1943 r. - „coraz częściej słyszę o grożącym mi niebezpieczeństwie wywozu do Niemiec. Robię, co mogę, by ostać się tu, ale będzie, jak być musi. […] Staram się tak zorganizować […], by nikt nie poniósł większej szkody w razie wywiezienia mnie. […] Muszę być tam, gdzie Bóg chce mnie widzieć…”.
- 14 lutego 1943 r. - „Mamusia odetchnęła. Mam kartę pracy” – zameldowana w Urzędzie Pracy jako buchalterka przez hr. Pelagię Potocką w jej pałacu przy ul. Brackiej (opiekunka Fundacji Czartoryskich była łączniczką AK).
- 1 marca 1943 r. - „Kraków, w ubiegłą sobotę skończyłam na naszych zebraniach literackich omawianie Psalmów Dawida.”
- Marzec 1943 r. - trzy dni w Tarnowie; wyjazd uchronił Natalię od wpadki u Aty Danczowskiej, byłej uczennicy z Poznania.
- 6 kwietnia 1943 r. - „Kraków, dziś rano wręczono mi via biuro kartę wezwania na roboty do Niemiec […]. Wielu ludzi życzliwych dołoży starań, by mię ta podróż ominęła. Ale jest dużo danych, że mimo wszystko mogę się znaleźć na ulicy Wąskiej […]. Będzie jednak, jak będzie. […] Jest też jeszcze taka możliwość, że żadna „terapia” nie będzie na tyle skuteczna, by mnie od podróży zagranicznej uwolnić. Wtedy z pogodą pojechałabym tam, gdzie mnie Bóg woła.”
- 8 kwietnia 1943 r. - „Odetchnęłyśmy […]. Dziś rano na podstawie podania Fundacji Czartoryskich, gdzie przynależy moja karta pracy, zostałam przez władze niemieckie zwolniona z nakazu wyjazdu do robót w Niemczech.”
- 9 kwietnia 1943 r. - „żyję całkowicie w Chrystusie, więc zaufałam Mu całkowicie we wszystkim, czego by nie zażądał, nie wyłączając życia.”
- Zwerbowana do podjęcia misji świeckiego duszpasterstwa wśród robotników polskich w III Rzeszy, być może przez ks. Ferdynanda Machaya lub ks. Kazimierza Świetlińskiego z aprobatą ks. arcybiskupa A. Sapiehy.
- 1-5 maja 1943 r. - nieoczekiwanie w Warszawie - Rembertowie u brata Tadeusza.
- 23 maja 1943 r. - w najbliższych miesiącach „ostatecznie ustali się, czy będę musiała wyjechać na roboty do Niemiec, czy też nie.”
- Od połowy lipca i sierpień 1943 r. - Warszawa. Urządza matkę u stryjostwa. Konspiracyjne „przygotowania do nowej posady” - szkolenie do roli emisariusza Delegatury Rządu Londyńskiego w III Rzeszy i duszpasterza świeckiego z ramienia podziemnej komórki Kaplica organizacji Zachód przy AK: „[…]. Gdyby finał wojny naraził mię na utratę życia […], co ze mnie żyć będzie w ludziach…?” Po powrocie z rekolekcji w Laskach odbywa „w Warszawie spowiedź z całego życia”. „Łaknę harmonii słowa i czynu.”
Misja
- 19 sierpnia 1943 r. - zgłasza się w warszawskim Arbeitsamt na wyjazd do Hanoweru. Tu trzyzmianowa praca fizyczna w fabryce galanterii Güntter-Wagner „Pelican” na przedmieściu Heinholtz oraz działalność oświatowa, edukacyjna i duszpasterska w obozie robotnic przymusowych oraz wśród tamtejszych robotników różnych narodowości (do końca 1943 m.in. wygłosza ok. 60 katechez).
- 29 kwietnia 1944 r. - aresztowanie z powodu nieostrożności kuriera z Polski.
- 10 maja 1944 r. - wzięta na zeznania wstępne w więzieniu w Hanowerze; następnie w więzieniu w Kolonii i śledztwo w Brauweiler; 16 maja skatowana do krwi podczas przesłuchania.
- 28 września 1944 r. - przewieziona z Kolonii do obozu koncentracyjnego w Ravensbrück (nr 75188). Wycieńczona i chora zostaje wyselekcjonowana do „transportu” (czyli do krematorium). Uratowana przez „lagerpolicję” na powrót do rewiru, nie będzie chciała już jednak być ukrywana, skoro Bóg żąda całkowitej ofiary.
- 30 marca 1945 r., Wielki Piątek - selekcja do gazu
- 31 marca 1945 r. - z zeznań świadków, tego dnia nikt już Natalii nie widział.
- 13 czerwca 1999 r. - beatyfikacja w grupie 108 męczenników z okresu II wojny światowej podczas uroczystej Mszy Św. odprawianej przez Papieża Jana Pawła II na placu J. Piłsudskiego w Warszawie.
